R. Bisscheroux, A. Butterman, R. Couwenhoven, C. Hart de Ruyter, H. Kaptein, C. Kingma, J. Kingma, P. Kleij, P. van Leeuwen, S. van Leeuwen, M. Lenstra, F. Meijboom, C. van Sijl, S. Wegereef en H. Zwart, 2023
ISBN 978-94-92335-40-1

Zaans papier heeft ooit de wereld veroverd. Er zijn nogal wat belangrijke gebeurtenissen vastgelegd op papier dat in de Zaanstreek is gemaakt, zoals de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring. Dit boek schetst de bewonderenswaardige opkomst van een industrie die zijn weerga niet heeft gekend. Op initiatief van de Stichting Zaanse Papiergeschiedenis schreven belichten diverse auteurs de geschiedenis van deze bedrijfstak vanuit verschillende invalshoeken.

Voor dit boek schreef ik een bijdrage over de geschiedenis van de zogenaamde ‘riemkappen’. Fanatieke puzzelaars kennen het woord ‘riem’ ongetwijfeld, als een oude eenheidsmaat die vroeger in de papierhandel werd gebruikt. Een riem bestond in principe uit 500 vellen blanco papier, al telde een Amsterdamse riem in e negentiende eeuw 550 vellen en bestond een Britse riem uit 480 vellen papier.

Riemkappen, ook wel papierkappen genaamd, waren doorgaans gemaakt van stevig blauw- of basterdpapier. Onbeschadigde omslagen konden nog weleens worden hergebruikt als omslag van een boek of dossier, maar de meeste werden gewoon weggegooid. De bewaard gebleven riemkappen zijn dan ook erg waardevol voor de kennis over de geschiedenis van papierfabricage en -fabrikanten. Zij geven informatie die vaak op een andere manier niet meer te vinden is en zijn daarom gewilde, kostbare verzamelobjecten. De grootste collectie riemkappen in Nederland is te vinden bij Gemeentearchief Zaanstad.

 

BESTELLEN:
Het boek is o.m. te bestellen bij:
– Uitgeverij Noord-Holland

 

Achtergrond

Voor de Zaanse internetkrant De Orkaan schreef ik in 2025 onderstaand artikel over de riemkappen bij Gemeentearchief Zaanstad.

https://www.deorkaan.nl/uit-het-gemeentearchief-de-riemkap-bijzondere-zaanse-papiergeschiedenis